300 Spartalı (yersen)

"Those who control the present control the past and those who control the past control the future."

George Orwell (1984)

300 filmine gittim de geçenlerde bu söz geldi aklıma. Filmi beğendin mi diye sorarsanız kimin sorduğuna göre değişir. Eğer benimle tarih, siyaset, mantık, sanat, kültür feşmekan konusunda tartışmaya girme potansiyeli olan biri sorsa bu soruyu. Kendisine derim ki ben böyle sittiriboktan bi film görmedim arkadaş. Ama misal yüzüklerin efendisi izliyormuş gibi, sin city izliyormuş gibi, aksiyon filmlerinin, savaş filmlerinin hastası bir "nerd"le konuşacak olsam. Abi gördün mü nasıl aksiyon yaratmış herifler, savaş sahnesi olayını bitirmişler. O yağan yağmur gibi oklar neydi, oracle hatunun vücudunu gördün mü üff filan.

Şimdi, bu amerikalıların hayatlarındaki siyasi ve sosyal mevzuları böyle film ortamına taşıyıp orada da kültürel propaganda malzemesi yapmalarını, insanı ahmak yerine koymaya çalışmalarını görmek gerçekten insanın gücüne gidiyor. Misal, vietnam savaşını aklayacaksın çeviriyorsun bir tane ilk kan, milletin post vietnam sendromu tedavi olsun maksat. Diyelim ruslarla bir sıkıntın var, rambo bu kez kamboçya'ya gidiyor kesmiyor afganistan'a gidiyor. Nerede siyasi meselen varsa Sylvester soluğu orada alıyor.

Ruslarla sıkıntın mı var? Rocky, Ivan Drago'nun ağzını kırıyor. Bitti sana Kızıl Devrim. Nazilerle ilgili sorunun mu var, Schindler'in Listesi, Er Ryan'ı kurtaralım, you name it. Hollywood'un tarihçesine bir dönüp bakıyoruz, bir dönem Nazi Almanyası'na cephe açmışlar, 1000 tane film Casablanca'sından tut, Hollywood'un harika bebesi Spielberg'in filmlerine kadar, Great Dictator bilmemne. 1940'lı 1950'li yıllarda Hollywood'un meselesi Almanlarlaydı. 1960 ve 1970'li yıllarda bu kez Asyalılar. 1970 ve 1980'li yıllarda Sovyetler, 1990'lı yıllarda bu kez Ortadoğulular. Bugünlerde ABD, İran'a savaş açmanın hazırlığını yapıyor. Spartalılar Perslilere savaş açıyor. Aman ne tesadüf. İran'ın bu eksende söz konusu filmi İran'a ağır hakaret olarak değerlendirmesi hiç yanlış değil. Bizim Osmanlı tarihi hakkında böyle bir film çevrilse direk savaş sebebi sayılırdı.

Biraz empatik olmaya çalışıyorum. İranlıları destekleyebileceğim aklımın ucundan dahi geçmezdi bu konuda. Ama İranlıların veya Perslilerin binlerce yılı aşan bir tarihi var. 8000 yıllık medeniyetleri var. Şimdi kıçı kırık Amerikalılar geliyor ve sizin tüm tarihinizi kültürünüzü aşağılıyor. Buna ne buyrulur? Tarih Amerikan teenagerlarının kafasında yeniden yazılıyor.

Çünkü öyle bir kültür var ki Amerikalılarda öyle bir bilgi birikimi var ki, (bkz. http://www.youtube.com/watch?v=fJuNgBkloFE) Kofi Annan'ı kahve markası zannediyorlar, üçgenin kaç kenarı var sorusunu birisi dört kenar var diye, diğeri aha trick question aslında hiç yok diye cevaplıyor, El Kaide'nin lideri Yasser Arafat'tır ve bunu herkes bilir diyorlar. Neyse, sonuçta bu adamlara çizgi romandan yola çıkarak film çekersen neye inanırlar. Tabii ki filmde anlatılanlara. Çünkü kimsenin okumaya, araştırmaya, ikinci bir kaynaktan iddiaları teyit etmeye, arşivleri incelemeye vakti yok. Persler=İran kötü, Yunanlılar=Batı Medeniyeti=Amerika=İngiltere iyi. O zaman hadi savaş açalım İran'a, oraya da medeniyet getirelim. Ne kadar petrol o kadar medeniyet. Ne kadar doğal kaynak o kadar medeniyet. Bugün Afrika'nın yarısı götü açık geziyor, babun misali. Götürsene oraya medeniyeti, yok.