Know Thyself

Bir aforizma da Delphi'deki Apollo tapınağından geliyor. Tapınağın girişinde yunanca gnothi seauton yazıyor. Latincesi nosce te ipsum.

Türkçesi, kendini bil kendi, sen bilmezsen kendini patlatırlar enseni...şeklinde olmalı. Veya kısaca "kendini tanı", "kendini bil".

Freemasonik örgütlenmelerde de sık sık karşımıza çıkan bir söz.



Hatta aynı isimli bir şiir var, Alexander Pope tarafından yazılmış;

Know then thyself, presume not God to scan;
The proper study of mankind is Man.
Placed on this isthmus of a middle state,
A being darkly wise and rudely great:
With too much knowledge for the Sceptic side,
With too much weakness for the Stoic's pride,
He hangs between; in doubt to act or rest,
In doubt to deem himself a God or Beast,
In doubt his mind or body to prefer;
Born but to die, and reasoning but to err;
Alike in ignorance, his reason such
Whether he thinks too little or too much:
Chaos of thought and passion, all confused;
Still by himself abused, or disabused;
Created half to rise and half to fall;
Great lord of all things, yet a prey to all;
Sole judge of truth, in endless error hurled:
The glory, jest, and riddle of the world!

Kişi teorik olarak gerçekten tüm manasıyla kendi duygu, düşünce ve davranışlarını, bunların sebebini, ahlak anlayışını, niye belli şekilde davrandığını, koşullanmalarını, açmazlarını, ihtiraslarını, tutkularını, sevgilerini, ihtiyaçlarını, ikilemlerini, kişilere ve şeylere yüklediği anlamları, anlamsızlıkları, inançlarını, inançsızlıklarını, umutlarını, korkularını, değer yargılarını, üzüntülerini, sevinçlerini, nefretlerini, merakını, sinirini, mutluluğunu, tiksinmelerini ve bütün bunların tüm kombinasyonlarından oluşan kaotik, kompozit ruh halini bir şekilde anlasa ve tüm bileşenleriyle analiz edebilse, kendini tanısa bu anlamda. Tüm insanlığı da tanıyabilir mi? Buradan yola çıkarak. Tanıyabilir diyorlar.

Bence %95 ila %98 oranında tanıyabilir. Ve bu söylediğimle ilgili olarak %97 oranında eminim. (Böylece hiçbir şey söylemiş olmuyorum.) Ama asıl olan sadece kişinin kendinden yola çıkarak diğerlerini tanıması değil. Diğerleri de bize kendimizle ilgili taraflarımızı gösterebilir. Moda insanın kendine yakışanı giymesidir bu anlamda. Metafizikle ilgili konularda konuştuğumuzda anlam manasını kaybediyor. Anlam manasını kaybediyor kadar anlamsız cümleler kurabiliyor insan. Metafizik konulara girip istediğin iddiayı ileri sürüp, sanki bilimsel konuşuyormuş gibi yapabiliyorsun aslında hiçbir şey söylemeden. Ama keyifli de olabiliyor düşünmek. O niye böyle düşünmüş, o nasıl düşünüyor, insan nereden geliyor, nereye gidiyor, hayatın anlamı ne?, allah var mı yok mu? varsa kaç tane? varsa cinsiyeti ne? cinsiyeti varsa cinsellik yaşıyor mu? gibi düşündükçe insanı belli inanç sistemlerine göre günaha sokan akıl yürütmelerin sonu yok.

Olaya metafiziksel değil fiziksel açıdan bakarsak her insanda hücrenin yapı taşını oluşturan DNA %99.9 oranında aynı. Sadece %0,01 oranındaki kısmı insandan insana farklılık gösteriyor. Diğer bir deyişle her hücremizde 3 milyar DNA çifti var ve bunun 2 milyar 997 milyon çifti aynı. Sadece farklı olan 3 milyon adedi. Ama yine de herkes birbirinden neden bu kadar farklı? Ben nereden bileyim neden farklı. Çift yumurta ikizlerinin DNA'sı 100% uyumlu mesela.

Fakat şu var, bugün bir makak maymunuyla benim aramda hücre anlamında %93 oranında ortak DNA yapısı varsa, ki var, bunu da şapkamızı önümüze koyup düşünmek gerekir. Diye düşünüyorum.